Sponsoring - ewidencja księgowa

02. 02. 2024 | Marzena Walkiewicz

Jednostki starają się dotrzeć do potencjalnych klientów przy użyciu różnych metod promocji, wykorzystując różne formy reklamy i działań marketingowych. Jednym z narzędzi, które zyskuje coraz większą popularność, jest sponsoring. Współcześnie jest to powszechnie stosowana forma promocji, której głównym celem jest przeniesienie pozytywnego wizerunku sponsorowanego na sponsora. Sponsoring jest interesującą formą, gdzie obie strony mogą odnieść korzyści wynikające z tego rodzaju współpracy.

Czym właściwie jest sponsoring?

Zgodnie z art. 353¹  kodeksu cywilnego - „Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego”.

Biorąc pod uwagę powyższą definicję wynikającą z kodeksu cywilnego - sponsoring to swego rodzaju umowa partnerska, w ramach której dana jednostka zdecyduje się przekazać sponsorowanemu określone świadczenie albo rzecz w zamian za promocję wizerunku danej firmy czy jej produktów. Co do zasady przekazaną formą sponsoringu może być kwota pieniężna, ale również i towar czy usługa. Sponsoring charakteryzuje się wzajemnością świadczenia między jednostką a sponsorowanym i ten aspekt wzajemności jest w tym przypadku kluczowy - bowiem odróżnia on sponsoring od darowizny, której istotą jest jednostronne otrzymanie świadczenia czy rzeczy.

W związku z tym, nie można utożsamiać sponsoringu z darowizną. Poprawnie sformułowana umowa sponsoringu precyzuje, jakie świadczenia, towary lub usługi jednostka zobowiązuje się dostarczyć na rzecz sponsorowanego. W zamian za to, umowa szczegółowo określa działania reklamowe i promocyjne, które sponsorowany podmiot zobowiązuje się podjąć. Dodatkowo, umowa uwzględnia typ sponsoringu, okres obowiązywania umowy, prawa i obowiązki obu stron, rodzaj oraz wartość świadczeń wzajemnych, istotnych dla kwestii podatkowych. Umowa, która zawiera szczegółowe wytyczne, na których opiera się umowa sponsoringu, stanowi zabezpieczenie interesów obu stron.

Typowym sponsorem jest jednostka, która dąży do kształtowania pozytywnego wizerunku i promocji swojej marki, podczas gdy sponsorowanym zazwyczaj jest drużyna sportowa lub indywidualny sportowiec.

Podatkowe aspekty sponsoringu

W przypadku, gdy sponsorowany podmiot otrzymuje jedynie środki pieniężne w zamian za reklamę w ramach umowy sponsoringowej, mówimy o tzw. sponsoringu pieniężnym, co oznacza, że sponsorowany świadczy jedynie usługę reklamową.

W takiej sytuacji, jeżeli podmiot sponsorowany jest podatnikiem VAT i nie korzysta ze zwolnienia zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, to tylko on będzie zobowiązany wystawić fakturę za wykonaną usługę reklamową na rzecz sponsora w przypadku sponsoringu pieniężnego. Natomiast w kontekście sponsoringu rzeczowo-usługowego obie strony powinny udokumentować wykonane świadczenie poprzez wystawienie faktury VAT.

Umowa sponsoringowa, która obejmuje równoczesne wsparcie w formie ekwiwalentu oraz rzeczowo-usługowego na rzecz podmiotu sponsorowanego w zamian za promocję marki, ma charakter dostawy towarów oraz świadczenia usług, co podlega opodatkowaniu VAT. Jeśli sponsoring przyjmuje formę porozumienia barterowego o ekwiwalentnym charakterze, czyli jest to tzw. sponsoring właściwy, to podstawę opodatkowania VAT stanowi ta sama kwota zarówno po stronie sponsora, jak i podmiotu sponsorowanego.

W kontekście VAT, umowa sponsoringowa powinna jednoznacznie określać wartość wzajemnych świadczeń stron, czy to w postaci świadczeń ekwiwalentnych, czy też, w całości lub części, o charakterze darowizny. Ważne jest wspomnienie, że darowizna będzie podlegać opodatkowaniu VAT pod warunkiem zgodności z postanowieniami art. 7 ust. 2 pkt 2 i ust. 3 ustawy o VAT.

• podatnik darowuje towary należące do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą,
• przedmiotu darowizny nie stanowią prezenty o małej wartości i próbki,
• podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy zakupie darowanych towarów w całości lub w części.

W aspekcie podatku dochodowego – co do zasady, jeśli z treści umowy pomiędzy stronami wynika, że w zamian za przekazanie określonych świadczeń pieniężnych jednostka jako sponsor - otrzyma od podmiotu sponsorowanego ekwiwalentne świadczenie wzajemne o charakterze reklamowym - to w tego typu sytuacji wydatki poniesione na sponsoring mogą być kosztem uzyskania przychodów.

Kwestie dotyczące wydatków na sponsoring nie są szczegółowo uregulowane w przepisach ustawy o podatku dochodowym. Niemniej jednak, brak konkretnych regulacji nie oznacza automatycznie, że wydatki te mogą być automatycznie uznane za koszty uzyskania przychodów. Konieczna jest indywidualna analiza wszystkich okoliczności danego przypadku, zwłaszcza w kontekście ogólnej definicji kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, określony wydatek powinien zostać poniesiony w celu osiągnięcia przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Jednocześnie nie może on być objęty negatywnym katalogiem wydatków zamieszczonym w art. 16 ust. 1 tej ustawy. W związku z tym, aby wydatki na sponsoring zostały uznane za koszty uzyskania przychodów, muszą spełniać te kryteria i być zgodne z przepisami podatkowymi.

Do kategorii wydatków, które mają na celu osiągnięcie przychodów i nie zostały wymienione w negatywnym katalogu kosztów uzyskania przychodów, zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, zaliczają się m.in. koszty reklamy. Pojęcie reklamy obejmuje działania danego podmiotu mające na celu kształtowanie popytu na określone towary, usługi lub markę. Jest to osiągane przez zachęcanie jak największej liczby potencjalnych klientów do zakupu oferowanych przez podmiot produktów i usług. Reklama może przybierać różne formy i korzystać z różnorodnych środków przekazu, w tym prezentowanie cech jakościowych, użytkowych, zalet technicznych danego produktu czy usługi, a także promowanie logo firmy.

W przypadku, gdy umowa między stronami zakłada, że sponsor w zamian za świadczenia rzeczowe, usługi lub środki pieniężne otrzyma od podmiotu sponsorowanego wzajemne świadczenie o charakterze reklamowym, mówimy o formie sponsoringu właściwego. Taka umowa stanowi praktycznie odpłatne nabycie usług reklamowych. Wzrost popularności jednostki będącej sponsorem może wpłynąć na zwiększenie jej przychodów. W związku z tym, wydatki poniesione na ten rodzaj sponsoringu zazwyczaj uznawane są za koszty uzyskania przychodu ze strony sponsora.

Natomiast, jeżeli sponsor nie otrzymuje żadnego świadczenia wzajemnego od podmiotu sponsorowanego, to umowę taką uważa się za tzw. sponsoring niewłaściwy. Charakter tego sponsoringu jest zbliżony do darowizny. W tej sytuacji zasadniczo zastosowanie ma art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy o CIT. Powyższy przepis stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju. Oznacza to, że jednostka występująca w roli sponsora - zasadniczo nie może ująć w kosztach podatkowych wydatków, które zostały poniesione na taki sponsoring.

A zatem na gruncie podatku dochodowego, za koszty uzyskania przychodów jednostki występującej w roli sponsora – mogą być uznane jedynie wydatki, które odpowiadają ekwiwalentnym świadczeniom wzajemnym sponsorowanego podmiotu.

Co do zasady możliwa jest też sytuacja, w której umowa sponsoringu przewiduje obustronne świadczenia sponsora oraz sponsorowanego, jednak nie można uznać ich za ekwiwalentne świadczenia. W tego typu sytuacjach wydatki na sponsoring mogą stanowić koszty uzyskania przychodów tylko do wysokości wzajemnych świadczeń oferowanych przez sponsorowanego. W pozostałej części powinny być traktowane jak darowizna.

Ewidencja księgowa sponsoringu w księgach rachunkowych jednostki występującej w roli sponsora

1)     Przekazanie środków pieniężnych na rachunek podmiotu sponsorowanego

• WN konto 201Konto 201 - Rozrachunki z dostawcami (Pasywne) 201 „Rozrachunki z dostawcami”
• MA konto 130Konto 130 - Rachunek bieżący (Aktywne) 130 „Rachunek bieżący”

2)     Otrzymanie faktury dokumentującej nabycie usługi reklamowej

• WN konto zespołu 409Konto 409 - Pozostałe koszty (Kosztowe) 409 „Usługi sponsoringowe lub usługi reklamowe”
• WN konto 221-2Konto 221-2 - Rozliczenie naliczonego VAT (Aktywne) 221-2 „Rozliczenie VAT naliczonego”
• MA konto 201Konto 201 - Rozrachunki z dostawcami (Pasywne) 201 „Rozrachunki z dostawcami”

Ewidencja księgowa sponsoringu w księgach rachunkowych sponsorowanego

1)     Otrzymanie środków pieniężnych od sponsora

• WN konto 130Konto 130 - Rachunek bieżący (Aktywne) 130 „Rachunek bieżący”
• MA konto 200Konto 200 - Rozrachunki z odbiorcami (Aktywne) 200 „Rozrachunki z odbiorcami”

2)     Wystawienie faktury sprzedaży usługi reklamowej

• WN konto 200Konto 200 - Rozrachunki z odbiorcami (Aktywne) 200 „Rozrachunki z odbiorcami”
• MA konto 702Konto 702 - Przychody netto ze sprzedaży usług (Przychodowe) 702 „Przychody netto ze sprzedaży usług”
• MA konto 221-1Konto 221-1 - Rozliczenie należnego VAT (Pasywne) 221-1 „Rozliczenie należnego VAT”

Podsumowanie

Sponsoring jako forma reklamy jest ostatnio bardzo popularną formą tzn. marketingu. Jest to bardzo ciekawa forma, gdyż tego typu działanie ma na celu wspieranie różnego rodzaju inicjatyw pozwalającą sponsorującym nie tylko na dotarcie do nowych klientów, ale również na ocieplenie wizerunku wśród tych obecnych.

Warto również wspomnieć o wprowadzonej uldze na sponsoring, która ma na celu promowanie wspierania działalności m.in. sportowej.

Ulga polega na możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania 50% kosztów uzyskania przychodów poniesionych na działalność:

1) sportową,

2) kulturalną w rozumieniu ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej,

3) wspierającą szkolnictwo wyższe i naukę

- przy czym kwota odliczenia nie może przekroczyć kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika w roku podatkowym:

• z pozarolniczej działalności gospodarczej – PIT,
• z przychodów z innych niż przychody z zysków kapitałowych – CIT.

Ulga pozwala zatem rozliczyć podatnikowi w podatku dochodowym 150% poniesionych kosztów:

• 100Konto 100 - Kasa (Aktywne) 100% jako koszt uzyskania przychodów,
• 50% jako odliczenie w ramach ulgi.

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty. Podatnik korzystający z odliczenia składa w terminie złożenia zeznania, w którym dokonuje tego odliczenia, informację według ustalonego wzoru, zawierającą wykaz poniesionych kosztów podlegających odliczeniu.