Odwrotne obciążenie - ujęcie w księgach rachunkowych i deklaracji VAT

17. 01. 2016 | Magdalena Sokołowska

Odwrotne obciążenie to sposób rozliczania podatku od towarów i usług. Obowiązek rozliczenia podatku należnego od sprzedaży w tym przypadku przeniesiony jest ze sprzedawcy na kupującego.

Podatnik VAT czynny kupując towary objęte procedurą odwrotnego obciążenia musi wykazać z jednej strony kwotę podatku należnego od dokonanej transakcji, z drugiej natomiast podatek naliczony w tych samych wartościach zakładając, że przysługuje podatnikowi prawo do odliczenia VAT.

Ustawa o podatku od towarów i usług w załączniku numer 11 przedstawia pełny wykaz towarów objętym mechanizmem odwrotnego obciążenia.

W wykazie tym znajdziemy takie grupy towarów jak:

• towary z kategorii stali,
• towary z kategorii złota,
• towary z kategorii sprzętu elektronicznego tj. telefony komórkowe w tym smartfony, komputery przenośne, konsole do gier video,
• nieobrobione plastycznie metale nieżelazne np. aluminium, cynk,
• odpady, surowce wtórne.

Przed dokonaniem dostaw towarów z powyższych kategorii należy sprawdzić w wykazie z załącznika nr 11 numer PKWiU sprzedawanego towaru celem weryfikacji czy zachodzi obowiązek zastosowania procedury "odwrotnego obciążenia".

Jeśli ustalimy, że przedmiotem dostawy jest towar wymieniony w załączniku numer 11 do u.p.t.u. obowiązek rozliczenia VAT-u przez nabywcę jest możliwy, o ile spełnione zostaną poniższe warunki:

• dostawca towarów jest podatnikiem VAT,
• nabywca towarów jest podatnikiem VAT zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny,
• dostawa towarów nie korzysta ze zwolnienia z VAT ze względu na wartość sprzedaży,
• dostawa towarów nie jest zwolniona z podatku na podstawie art. 43 ust.1 pkt 2 lub art. 122 u.p.t.u.

Ustawa o VAT w art. 17 ust.1 pkt 7-8 wskazuje, że odwrotne obciążenie w przypadku towarów z załącznika nr 11 pkt 28a-28c (towary z kategorii elektroniki do których obowiązek odwrotnego obciążenia ma zastosowanie od 01.07.2015r)  ma miejsce wówczas gdy zostanie przekroczy limit kwotowy po przekroczeniu, którego mechanizm ten będzie miał zastosowanie. Opodatkowanie wskazanej wyżej elektroniki będzie miało miejsce gdy łączna wartość sprzedaży tych towarów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji przekroczy bez kwoty podatku 20 000zł.

Dostawca towarów ma obowiązek wystawić fakturę, nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po dokonaniu dostawy towarów. Faktura nie zawiera stawki VAT oraz kwoty podatku. Obowiązkowo na fakturze należy umieścić adnotację „odwrotne obciążenie”.

 Przykłady księgowań z uwzględnieniem procedury „odwrotnego obciążenia”:

Od 1 lipca 2015 roku podatnik dokonujący dostawy towarów (sprzedawca) objętych procedurą odwrotnego obciążenia zobowiązany jest do składania deklaracji podsumowującej VAT-27. W deklaracji należy wyodrębnić transakcje podlegające ujęciu z każdym kontrahentem osobno. Należy pamiętać o limitach dla wybranych transakcji (art.17 ust. 1c Ustawy VAT). Deklaracje VAT-27 składa się w terminie składania deklaracji VAT tj. miesięcznie lub kwartalnie. W miesiącach, w których nie dokonuje się transakcji objętych w/w procedurą deklaracji nie należy składać.