Roczna koreka VAT naliczonego w księgach rachunkowych

21. 02. 2016 | Magdalena Sokołowska

W wielu jednostkach gospodarczych występuje sprzedaż opodatkowana oraz sprzedaż zwolniona.

Zgodnie z podstawową zasadą VAT, podatnik ma prawo do pomniejszenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Jeśli dany zakup związany jest wyłącznie ze sprzedażą opodatkowaną podatnik ma prawo do pełnego odliczenia VAT. Jeśli zakup związany jest z wykonywaniem czynności zwolnionych z VAT wówczas podatnik nie może odliczyć VAT w ogóle.

Podatnik ponosi także wydatki, których nie sposób przyporządkować jednoznacznie do działalności opodatkowanej lub zwolnionej np. opłaty za telefon w siedzibie jednostki, usługi księgowe, energia elektryczna, usługi ochrony, usługi firm sprzątających. Dlatego art. 90 ustawy o VAT przedstawia jak należy postępować w takich sytuacjach. Artykuł ten przewiduje obliczanie wskaźnika proporcji, który należy stosować do działalności mieszanej.

Proporcję na dany rok określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzednim. Po zakończonym roku należy dokonać korekty kwoty podatku odliczonego wstępnie na podstawie zastosowanej proporcji z roku poprzedniego, z uwzględnieniem proporcji rzeczywistej dotyczącej danego roku.

W 2015 roku wskaźnik proporcji ustalony był w oparciu o obroty osiągnięte w 2014 roku, dlatego po zakończeniu 2015 roku czyli w roku 2016 należy dokonać korekty odliczonego VAT poprzez zastosowanie struktury obrotu z 2015 roku.

Korektę przeprowadza się jednorazowo w przypadku zakupu:

• towarów i usług,
• środków trwałych i wnip podlegających amortyzacji o wartości początkowej nie wyższej niż 15000zł,
• opłaty rocznej z tytułu oddania gruntu w wieczyste użytkowanie.

W przypadku zakupu środków trwałych i wnip podlegających amortyzacji o wartości przekraczającej 15000zł korektę VAT przeprowadza się w ciągu 5 kolejnych lat.  Natomiast w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów korekta obejmuje

10 lat.

Ujęcie rocznej korekty VAT naliczonego w księgach rachunkowych:

Takiego samego księgowania dokonuje się w przypadku korekty VAT odliczonego od zakupu środka trwałego wykorzystywanego w działalności mieszanej – korekta nie wpływa w żadnym przypadku na wartość początkową środka trwałego.

W którym roku ująć korektę VAT za 2015 rok?

Zgodnie z przepisami ustaw o podatku dochodowym [1] kwota VAT w związku z korektą roczną stanowi w przypadku zwiększenia podatku odliczonego przychód podatkowy, a w sytuacji zmniejszenia podatku odliczonego koszt podatkowy. Dla celów podatkowych przychód lub koszt powstanie w miesiącu, w którym składane są deklaracje zawierające rozliczenie korekty.

Natomiast dla celów bilansowych zgodnie z zasadą memoriału skutki korekty VAT powinno się odnieść do ksiąg rachunkowych roku, którego korekta dotyczy tj. korekta dokonywana w 2016 roku dotycząca roku 2015 powinna zostać ujęta w księgach roku 2015.

Korekta może być ujęta w księgach roku bieżącego tj. w roku 2016 jeśli jednostka uzna, że kwota korekty jest nieistotna oraz przyjęte zasady rachunkowości w danej jednostce pozwalają na zastosowanie takiego uproszczenia.