Ewidencja rezerw, RMB oraz RMK w ujęciu podatkowym
|
Zgodnie z zasadą współmierności, która określona jest w art. 6 ustawy o rachunkowości:
u 1. W księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty.
u 2. Dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione.
Przepisy podatkowe uzależniają moment, w którym wydatek staje się kosztem uzyskania przychodów, od momentu ujęcia go w księgach rachunkowych. Zatem dla ustalenia momentu zaliczenia wydatku w koszty podatkowe jednostki należy rozważyć, kiedy należy ująć je w księgach rachunkowych (w ujęciu bilansowym). Bowiem ujęcie podatkowe rozliczeń międzyokresowych kosztów uregulowane jest w art. 15 ust. 4d i 4e ustawy o CIT oraz odpowiednio art. 22 ust. 5c ustawy o PIT, w myśl którego Koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Natomiast za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, uważa się dzień na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Rozliczenia międzyokresowe czynne
Rozliczenia międzyokresowe czynne powstają w sytuacji ponoszenia przez jednostkę nakładów dotyczących przyszłych okresów. Zgodnie z art. 39 ust. 1 ustawy o rachunkowości, jednostki dokonują czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, jeżeli dotyczą one przyszłych okresów sprawozdawczych.
Przykład. Spółka Alfa zamówiła w grudniu 2016r w telewizji kampanię reklamową, która ma być limitowana w styczniu 2017r. Spółka otrzymała w grudniu za tą usługę fakturę zakupu na kwotę 6.000,00 zł netto i 1.380,00 zł VAT.
A więc otrzymaliśmy fakturę w 2016 za usługę, która zostanie poniesiona dopiero w przyszłym roku. W tym przypadku mamy do czynienia z rozliczeniem międzyokresowym czynnym.
1) Zaksięgowanie otrzymanej faktury rok 2016:
- Strona WN konta 402Konto 402 - Usługi obce (Kosztowe) 402 Usługi obce kwota 6.000,00 zł
- Strona MA konta 201Konto 201 - Rozrachunki z dostawcami (Pasywne) 201 Rozrachunki z dostawcami kwota 1.380,00zł
- Strona WN konta 641Konto 641 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne (Aktywno-pasywne) 641 Rozliczenie międzyokresowe kosztów kwota 6.000,00 zł
- Strona MA konta 490Konto 490 - Rozliczenie kosztów (Kosztowe) 490 Rozliczenie kosztów kwota 6.000,00 zł
- Strona WN konta 221-2Konto 221-2 - Rozliczenie naliczonego VAT (Aktywne) 221-2 VAT naliczony kwota 1.380,00zł
- Strona MA konta 201Konto 201 - Rozrachunki z dostawcami (Pasywne) 201 Rozrachunki z dostawcami kwota 1.380,00zł
2) Ewidencja kosztu w księgach rachunkowych rok 2017:
- Strona WN konta 500Konto 500 - Koszty działalności podstawowej (Kosztowe) 500 Koszty działalności podstawowej kwota 6.000,00 zł
- Strona MA konta 641Konto 641 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne (Aktywno-pasywne) 641 Rozliczenie międzyokresowe kosztów kwota 6.000,00 zł
Rozliczenia międzyokresowe bierne
Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, o których mowa w art. 39 ust. 2 pkt 2 oraz ust. 2a ustawy to rezerwy związane bezpośrednio z działalnością operacyjną, a więc z wytwarzaniem, sprzedażą (handlem) i fazą posprzedażną, a także ogólnym zarządem. Ilekroć w niniejszym standardzie mowa jest o biernych rozliczeniach międzyokresowych kosztów, rozumie się przez to bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów będące rezerwami. Jednostki dokonują biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy, wynikających w szczególności:
1) ze świadczeń wykonanych na rzecz jednostki przez kontrahentów jednostki, a kwotę zobowiązania można oszacować w sposób wiarygodny,
2) z obowiązku wykonania, związanych z bieżącą działalnością, przyszłych świadczeń wobec nieznanych osób, których kwotę można oszacować, mimo że data powstania zobowiązania nie jest jeszcze znana, w tym z tytułu napraw gwarancyjnych i rękojmi za sprzedane produkty długotrwałego użytku. Zobowiązania ujęte jako bierne rozliczenia międzyokresowe i zasady ustalania ich wysokości powinny wynikać z uznanych zwyczajów handlowych.
Przykład. Spółka Alfa w grudniu 2016r. skorzystała z usług księgowych, jednak nie dysponuje ona jeszcze fakturą z tego tytułu. Zobowiązanie oszacowane jest na 5.000,00 zł
W tym przypadku mamy do czynienia z biernym rozliczeniem kosztów, gdyż koszt jest współmierny w danym okresie sprawozdawczym, jednak zostanie poniesiony w przyszłym roku.
1) Zaksięgowanie rezerwy na przyszłą fakturę rok 2016:
- Strona WN konta 550Konto 550 - Koszty zarządu (Kosztowe) 550 Koszty zarządu kwota 5.000,00 zł
- Strona MA konta 641Konto 641 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne (Aktywno-pasywne) 641 Rozliczenie międzyokresowe kosztów kwota 5.000,00 zł
2) Otrzymaliśmy fakturę za wykonaną usługę w wysokości 4.500,00 zł netto (1.035,00 zł VAT) rok 2017:
- Strona WN konta 402Konto 402 - Usługi obce (Kosztowe) 402 Usługi obce kwota 4.500,00 zł
- Strona MA konta 201Konto 201 - Rozrachunki z dostawcami (Pasywne) 201 Rozrachunki z dostawcami kwota 4.500,00 zł
- Strona WN konta 221-2Konto 221-2 - Rozliczenie naliczonego VAT (Aktywne) 221-2 VAT naliczony kwota 1.035,00 zł
- Strona MA konta 201Konto 201 - Rozrachunki z dostawcami (Pasywne) 201 Rozrachunki z dostawcami kwota 1.035,00 zł
- Strona WN konta 641Konto 641 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne (Aktywno-pasywne) 641 Rozliczenia międzyokresowe kosztów kwota 4.500,00 zł
- Strona MA konta 490Konto 490 - Rozliczenie kosztów (Kosztowe) 490 Rozliczenie kosztów kwota 4.500,00 zł
Oraz dodatkowe księgowanie, bowiem nasze szacunki były o 500,00 zł wyższe, aniżeli wartość zakupionej usługi
- Strona WN konta 641Konto 641 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne (Aktywno-pasywne) 641 Rozliczenia międzyokresowe kosztów kwota 500,00 zł
- Strona MA konta 550Konto 550 - Koszty zarządu (Kosztowe) 550 Koszty zarządu kwota 500,00 zł
Rezerwy
Zgodnie z definicją zawartą w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 6, Rezerwy to zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne. Rezerwy tworzy się zgodnie z obowiązkiem prawnym lub zwyczajowo oczekiwanym obowiązkiem handlowym, to jest wtedy, gdy występuje na tyle duże prawdopodobieństwo, że zajdzie konieczność wywiązania się jednostki z ciążącego na niej obowiązku, a koszty lub straty wymagające poniesienia dla wywiązania się z tego obowiązku są na tyle znaczące, że ich nieuwzględnienie w wyniku finansowym tego okresu, w którym obowiązek powstał, spowodowałoby istotne zniekształcenie obrazu sytuacji majątkowej, finansowej i wyniku finansowego jednostki. W myśl art. 35d ust. 1 ustawy o rachunkowości, rezerwy tworzy się na:
1) pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować, a w szczególności na straty z transakcji gospodarczych w toku, w tym z tytułu udzielonych gwarancji, poręczeń, operacji kredytowych, skutków toczącego się postępowania sądowego,
2) przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów jednostka jest zobowiązana do jej przeprowadzenia lub zawarto w tej sprawie wiążące umowy, a plany restrukturyzacji pozwalają w sposób wiarygodny oszacować wartość tych przyszłych zobowiązań.
Przykład. Spółka Alfa na koniec 2016r. utworzyła rezerwę na przewidywane koszty gwarancyjne z tytułu napraw za uszkodzone towary, które w 2016r. sprzedała dla klienta, na kwotę 100 000,00zł. W następnym roku faktycznie poniesiony koszt wyniósł 80 000,00zł. Pozostała część rezerwy została rozwiązana. Spółka stosuje ewidencję kosztów na kontach zespołu 4 i 5.
1) Spółka w grudniu 2016r. utworzyła rezerwę z tytułu gwarancji za naprawy uszkodzonych towarów:
- Strona WN konta 530Konto 530 - Koszty działalności pomocniczej (Kosztowe) 530 Pozostałe koszty kwota 100.000,00 zł
- Strona MA konta 641Konto 641 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne (Aktywno-pasywne) 641 Rozliczenia międzyokresowe kosztów kwota 100.000,00 zł
2) Spółka w 2017r. otrzymała fakturę za poniesione koszty naprawy – kwota wyniosła 80.000,00 zł:
- Strona WN konta 402Konto 402 - Usługi obce (Kosztowe) 402 Usługi obce kwota 80.000,00 zł
- Strona MA konta 201Konto 201 - Rozrachunki z dostawcami (Pasywne) 201 Rozrachunki z dostawcami kwota 80.000,00 zł
- Strona WN konta 641Konto 641 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne (Aktywno-pasywne) 641 Rozliczenia międzyokresowe kosztów kwota 80.000,00 zł
- Strona MA konta 490Konto 490 - Rozliczenie kosztów (Kosztowe) 490 Rozliczenie kosztów kwota 80.000,00 zł
3) Rozwiązanie pozostałej niewykorzystanej części rezerwy:
- Strona WN konta 641Konto 641 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne (Aktywno-pasywne) 641 Rozliczenia międzyokresowe kosztów kwota 20.000,00 zł
- Strona MA konta 760Konto 760 - Pozostałe przychody operacyjne (Przychodowe) 760 Pozostałe przychody operacyjne kwota 20.000,00 zł
Zgodnie z art. 35d ust. 1 pkt 4 Niewykorzystane rezerwy, wobec zmniejszenia lub ustania ryzyka uzasadniającego ich utworzenie, zwiększają na dzień, na który okazały się zbędne, odpowiednio pozostałe przychody operacyjne, przychody finansowe lub zyski nadzwyczajne.
Porównując rozliczenia międzyokresowe bierne do rezerw możemy zaobserwować różnice takie jak:
1) oszacowany koszt związany jest związany z podstawową działalnością jednostki oraz dotyczy bieżącego okresu, wówczas powstaje bierne rozliczenie międzyokresowe kosztów,
2) oszacowany koszt związany jest kosztem mogącym powstać w przyszłości, jest on inaczej zagrożeniem powstania wydatków niewynikających z podstawowej działalności jednostki, wówczas należy utworzyć rezerwę.
Drukuj |
Możesz być także zainteresowany
14. 04. 2017, Łukasz Walkiewicz Polskie wymogi sprawozdawcze dają możliwość przedsiębiorcom wyboru sposobu ewidencji kosztów w przedsiębiorstwie. O układzie mieszanym ewidencji kosztów jako najbardziej rozwiniętym sposobie przedstawienia kosztów w przedsiębiorstwie. ... Czytaj więcej
23. 05. 2016, Magdalena Sokołowska Zapraszamy do lektury nowego artykułu - Usługi obce... Czytaj więcej
03. 05. 2014, Żaneta Solich W artykule wyjaśniam pojęcie rozliczeń międzyokresowych kosztów i omawiam ich ewidencję.... Czytaj więcej
Kategoria: VAT
Artykuły z kategorii VAT- 5 powodów, dlaczego warto rozpocząć korzystanie z elektronicznego fakturowania już dziś
- Co warto wiedzieć o podatku od gier hazardowych w Polsce?
- Podatkowa Grupa Kapitałowa - jakie niesie korzyści?
- Szybki zwrot VAT - w ciągu 15 dni
- Tworzenie grupy VAT
- Czym jest faktura ustrukturyzowana?
- Cash pooling w księgach rachunkowych
- Połączenie spółek - omówienie możliwych metod
- Przychody według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej
- Wynajem i dzierżawa urządzeń
[ 1] Irek 23.07.2017, 14:53
W 1-szym przykładzie, o rozliczeniu międzyokresowym czynnym jest błąd. Kwota Vat-u na kontach jest błędna. Na kontach 221-2 i 201 powinna być kwota Vat, a nie netto. ;)