Rozliczenie wydatkow z niezrealizowanej inwestycji

24. 09. 2019 | Marzena Walkiewicz

Często podatnicy, w celu dalszego rozwoju swojej firmy, decydują się na rozpoczęcie inwestycji, która w przyszłości ma przyczynić się do osiągnięcia większych przychodów. Zdarza się jednak, iż z powodów nieprzewidzianych, ze względów ekonomicznych musi zrezygnować z kontynuacji tego działania, co skutkuje trwałym wycofaniem się z podjętych kroków. Jak w takiej sytuacji rozliczyć wydatki z niezrealizowanej inwestycji?

Inwestycja w świetle prawa

Ustawa o podatku dochodowym w art. 4a pkt 1. inwestycje definiuje jako środki trwałe w budowie w rozumieniu ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, zwanej dalej "ustawą o rachunkowości" (odpowiednio art. 5a pkt 1 ustawy o pdof ). Zatem w art. 3 ust. 1 pkt 16 uor za środki trwałe w budowie rozumie się przez to zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego.

Odpowiednia dokumentacja

W celu zaliczenia w koszty podatkowe wydatków poniesionych na zaniechaną inwestycję, podatnik powinien dane zdarzenie odpowiednio udokumentować. Należy wykazać wówczas zasadność podjętej decyzji o rozpoczęciu inwestycji, czyli udowodnienie w jaki sposób podjęte działania te miały przyczynić się do wzrostu przychodów firmy, czy działania te były racjonalne oraz w jaki sposób były one związane z prowadzoną działalnością firmy. Koniecznym jest również uzasadnienie, czy podjęta decyzja o zaniechaniu kontynuacji inwestycji wynikała z ważnych powodów, np. gospodarczych czy ekonomicznych.

Skutki zaniechanych inwestycji

Zgodnie z art. 15 ust 1. pkt 4f ustawy pdop Koszty zaniechanych inwestycji są potrącalne w dacie zbycia inwestycji lub ich likwidacji.(odpowiednio art. 22 ust. 5e u pdof). W myśl ustawy nakłady poniesione na inwestycję powinny być zaliczone w koszty jednorazowo. Nie należy dokonywać zatem odpisów amortyzacyjnych od zaniechanej inwestycji. Powyższe przepisy nie określają jednak dokładnie formy zbycia rozpoczętych inwestycji. Jednak zważywszy na art. 16 ust. 1 pkt. 14 ustawy pdop oraz analogicznie 23 ust. 1 pkt 11 updof przy nieodpłatnej formie zbycia, jako darowizna, nakłady poniesione na inwestycje nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodu. W przeciwnym przypadku, gdy forma zbycia rozpoczętej inwestycji będzie miała charakter odpłatny, będzie stanowiła koszty uzyskania przychodu. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku likwidacji.

W świetle VAT podatnik rozpoczynając inwestycje ma prawo do odliczenia od poniesionych kosztów podatku VAT. W sytuacji, gdy dochodzi do zaniechania inwestycji przyjmuje się, iż nie ma konieczności korygowania odliczonego podatku VAT dotyczących wydatków poniesionych na zaniechaną inwestycję, jeżeli decyzja o jej zaprzestaniu wynikała z przyczyn niezależnych od podatnika.

Przykład. Spółka Alfa sp. z o.o. w 2018 roku rozpoczęła inwestycję dotyczącą środka trwałego potrzebnego do produkcji wyrobów gotowych przyczyniając się do polepszenia ich jakości, a co za tym idzie wzrostu ceny sprzedawanych wyrobów gotowych. Poniesione nakłady zostały ujęte na koncie Rozliczenia międzyokresowe kosztów w kwocie 100.000 zł. Na początku 2019 roku po analizie zmian zachodzących na rynku, ze względów nieopłacalności dalszej inwestycji postanowiła ją zakończyć i dokonać jej likwidacji. Dodatkowo, za analizę rynku spółka otrzymała fakturę w kwocie 7.000 zł netto.

Należy dokonać następujących księgowań:

Dekretacja otrzymanej faktury:

• strona WN konta 761Konto 761 - Pozostałe koszty operacyjne (Kosztowe) 761 Pozostałe koszty operacyjne 7.000zł
• strona WN konta 221-2Konto 221-2 - Rozliczenie naliczonego VAT (Aktywne) 221-2 Rozliczenie VAT naliczonego 1.610zł
• strona Ma konta 201Konto 201 - Rozrachunki z dostawcami (Pasywne) 201 Rozrachunki z dostawcami 8.610zł

Likwidacja poniesionych nakładów (księgowanie za pomocą PK):

• strona WN konta 761Konto 761 - Pozostałe koszty operacyjne (Kosztowe) 761 Pozostałe koszty operacyjne 100.000zł
• strona Ma konta 641Konto 641 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne (Aktywno-pasywne) 641 Rozliczenie międzyokresowe kosztów 100.000zł