Towary używane - ewidencja księgowa przy zakupie i sprzedaży

17. 02. 2021 | Marzena Walkiewicz

Sprzedaż i zakup towarów używanych

W polskim prawie podatkowym zarówno dostawa towarów jak i świadczenie usług na terytorium kraju jest, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 106, dalej ustawa o VAT), opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Jednak w przepisie tym nie został określony stopień zużycia sprzedawanych towarów, a zatem nie ma znaczenia czy towar jest nowy czy też używany. Należy jednak pamiętać, iż w przypadku towarów używanych procedura opodatkowanie wygląda inaczej. W niektórych wypadkach można skorzystać ze zwolnienia lub szczególnych procedur podatkowych.

Definicja towarów używanych

Definicję towarów używanych ustawodawca ujął w art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, zgodnie z którą przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1-3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne.

Z definicji wynika, ze towarami używanymi nie są nieruchomości, towary, które nie nadają się do wielokrotnego użytku oraz towary fabrycznie nowe.

Należy podkreślić, że definicja ta ma zastosowanie jedynie w procedurze opodatkowanie systemem VAT marża.

Zwolnienie z VAT

Podstawą zwolnienia z podatku VAT towarów używanych jest art. 43 ust. 1 pkt 2, zgodnie z którym zwalnia się z podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego;

Zatem o zwolnieniu z podatku VAT dostawy towarów używanych możemy mówić jedynie, gdy towary wykorzystywane były wyłącznie na cele działalności zwolnionej z podatku VAT, w stosunku do nich nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Ponadto, zgodnie z ww. przepisem zwolnieniu podlegają wszystkie towary spełniające określone warunki, a nie tylko towary używane.

Reasumując, ze zwolnienia z podatku VAT w przypadku towarów używanych można korzystać na zasadach ogólnych.

Procedura VAT marża

Procedura VAT marża ma zastosowanie, zgodnie z art. 120 ust. 4. Ustawy o VAT w przypadku podatnika dokonującego dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

Istotą zastosowania tej procedury jest opodatkowanie marży przy dostawie towarów używanych, które zostały nabyte bez podatku naliczonego, czyli w przypadku, gdy:

• podatnik zakupił towar od np. osoby fizycznej, niebędącej podatnikiem podatku VAT,
• zakupił towar od podmiotu zwolnionego z VAT,
• dostawa towarów była zwolniona z podatku,
• nabycie towaru opodatkowane było marżą.

Ważnym jest, aby zakupiony towar był w celu dalszej odsprzedaży. Przy tej procedurze podstawą opodatkowania jest marża, czyli różnica między ceną całkowitą towaru a kwotą netto nabycia.

Warto zwrócić również uwagę, iż zgodnie z art. 106e ust. 3 ustawy o VAT w przypadku dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, dla których podstawę opodatkowania stanowi zgodnie z art. 120 ust. 4 i 5 marża, faktura - w zakresie danych określonych w ust. 1 pkt 1-17 - powinna zawierać wyłącznie dane określone w ust. 1 pkt 1-8 i 15-17, a także odpowiednio wyrazy "procedura marży - towary używane", "procedura marży - dzieła sztuki" lub "procedura marży - przedmioty kolekcjonerskie i antyki".

Zastosowanie procedury VAT marża jest prawem podatnika. Podmiot może zdecydować, czy do danej dostawy towarów używanych zastosuje metodę zgodnie z przepisami art. 120 ustawy o VAT czy też opodatkuje sprzedaż na zasadach ogólnych.

Przykład. Podatnik podatku VAT dokonał nabycia samochodu używanego za kwotę 15.000 zł na umowę kupna sprzedaży. Celem zakupu była dalsza odsprzedaż samochodu a zatem stanowi on towar w danej jednostce. Samochód ten podatnik chce sprzedać za kwotę 18.000 zł.

Podatnik dokonując sprzedaży doliczył zarobek, czyli marżę w wysokości 3.000 zł (18.000 zł – 15.000 zł). Zgodnie z procedurą opodatkowania VAT marża podatnik obliczy podatek VAT 23% z samej marży, czyli 3.000 zł. Podatek VAT wyniesie zatem 690 zł (3.000 zł * 23%).

Nabycie towaru używanego

Podatnicy, którzy stosują procedurę VAT marży, sprzedając towar używany muszą na fakturze zastosować oznaczenie „Faktura VAT marża – towary używane”. Faktura ta nie zawiera ceny jednostkowej netto towaru, wartości sprzedaży netto, stawki podatku, sumy wartości sprzedaży z podziałem na stawki, kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto.

Sprzedawca, który jest uprawniony do zastosowania z opodatkowania metodą VAT marża, przy zbyciu towaru używanego nie ma zatem obowiązku wykazania swojej marży uzyskanej na tej transakcji. Na fakturze wykazana jest jedynie kwota do zapłaty ogółem. Nie jest wykazana zatem oddzielnie kwota podatku VAT od tej transakcji.

Nabywca towaru używanego, przy którym zastosowano VAT marżę nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT za daną transakcję.