W jaki sposób legalnie zatrudnić osobę z Ukrainy?

10. 05. 2022 | Marzena Walkiewicz

Pracodawca, który planuje zatrudnienie cudzoziemca, zobowiązany jest do podjęcia określonych kroków legalizujących prawo do pracy takiej osoby w Polsce. Ważnym jest fakt, iż to na pracodawcy spoczywa obowiązek wystąpienia do właściwych podmiotów z dokumentami, które umożliwią legalne zatrudnienie obywatela spoza Unii Europejskiej.

Cudzoziemiec może wykonywać pracę w Polsce na podstawie:

• umowy o pracę,
• umowy cywilnoprawnej (w tym zlecenia, agencyjnej lub o dzieło),
• pełnienia funkcji w zarządach osób prawnych.

Powierzenie pracy obywatelom Ukrainy – procedura oświadczeniowa

Jednym z najprostszych sposobów legalizacji zatrudnienia cudzoziemca w Polsce jest tzw. procedura oświadczeniowa. Skorzystanie z tej procedury w istotnym stopniu pozwoli na przyśpieszenie podjęcia  pracy przez obcokrajowca i nie powoduje konieczności przeprowadzania tzw. testu rynku pracy – czyli weryfikacji potrzeb kadrowych pracodawcy, które mogłyby zostać zaspokojone przez lokalny rynek pracy.

W ramach procedury oświadczeniowej pracę w Polsce mogą wykonywać obywatele: Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji, Armenii oraz Ukrainy. Okres wykonywania pracy na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi został wydłużony do 24 miesięcy. Usunięty został zapis o 12 miesięcznym okresie rozliczeniowym, dzięki czemu można powierzyć pracę cudzoziemcowi bez przerwy na podstawie kolejnego oświadczenia.

Należy jednak pamiętać, że na podstawie oświadczenia nie ma możliwości zatrudnienia cudzoziemców do prac sezonowych w takich sektorach gospodarki, jak: rolnictwo, działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi, rybactwo, łowiectwo i leśnictwo.

Procedura oświadczeniowa dla obywatela Ukrainy

Pracodawca do sporządzenia, a następnie złożenia oświadczenia o powierzeniu pracy obywatelowi Ukrainy, potrzebuje poniższych informacji:

• dane podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi: (1) nazwa/imię i nazwisko; (2) NIP, REGON; (3) adres;

• dane dotyczące cudzoziemca: (1) imię i nazwisko; (2) data urodzenia; (3) obywatelstwo; (4) dokument podróży – seria i numer, data wydania i data ważności;
• informacje dotyczące pracy powierzonej cudzoziemcowi: (1) stanowisko/rodzaj wykonywanej pracy; (2) nazwa i kod zawodu; (3) symbol PKD; (4) miejsce wykonywania pracy; (5) rodzaj umowy stanowiącej podstawę wykonywania pracy; (6) wymiar czasu pracy; (7) wysokość wynagrodzenia brutto; (8) okres wykonywania pracy.
  
  

Do wypełnionego oświadczenia należy jeszcze dołączyć zestaw dokumentów, takich jak:

• ważny dowód osobisty lub inny dokument podróży potwierdzający tożsamość cudzoziemca;
• kopię wszystkich wypełnionych stron ważnego dokumentu tożsamości lub podróży;
• dowód wpłaty w wysokości 30 zł za wpis do ewidencji oświadczeń.

Dokładną listę wszystkich załączników określa §7 ust. 3 rozporządzenia o zezwoleniach.

W celu rejestracji oświadczania i złożenia kompletu zgromadzonych dokumentów, pracodawca (podmiot zatrudniający) powinien udać się osobiście do właściwego urzędu pracy (ze względu na siedzibę lub miejsce stałego pobytu). Zgłoszenia można dokonywać poprzez rządową stronę www.praca.gov.pl.

Na wspomnianej witrynie pracodawca ma do wyboru dwa oświadczenia: PSZ-OPWP oraz PSZ-OPWPA. Wniosek PSZ-OPWPA dotyczy podmiotów działających jako agencja pracy tymczasowej. Pracodawca powinien wówczas:

• wybrać z dostępnej listy urzędów właściwy dla siebie podmiot,
• następnie wypełnić stosowny druk,
• podpiąć wcześniej zeskanowane dokumenty
• i podpisać się kwalifikowanym podpisem elektronicznym bądź profilem zaufanym,
• a następnie wysłać dokumenty.

Oświadczenie zostanie wysyłane w formie elektronicznej na adres mailowy wskazany w oświadczeniu. Przy rozpatrywaniu oświadczenia, starosta może uzyskać z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Krajowej Administracji Skarbowej informacje o przychodach i dochodach podmiotu zatrudniającego, sposobie opodatkowania, ewentualnych zaległościach podatkowych i ubezpieczeniowych. Może również uzyskać informację o niekaralności zatrudniającego od Państwowej Inspekcji Pracy i Straży Granicznej.

Powiatowy Urząd Pracy w termie 7 dni od złożenia oświadczenia o powierzeniu pracy obcokrajowcowi ma obowiązek dokonania wpisu do ewidencji lub poinformowania o odmowie dokonania wpisu. Procedura ta może ulec wydłużeniu do 30 dni, jeżeli nastąpi konieczność przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego.

Aby wpis ten został dokonany, muszą zostać spełnione łącznie trzy warunki:

1)     cudzoziemiec jest obywatelem państwa określonego w rozporządzeniu o włączeniach podmiotowych lub o zawodach,

2)     cudzoziemiec nie będzie wykonywał pracy sezonowej,

3)     Wymogiem wpisania oświadczenia do ewidencji oświadczeń jest to aby wysokość wynagrodzenia cudzoziemca nie była niższa od pracowników, którzy wykonują pracę na podobnym stanowisku bądź podobny rodzaj pracy.

Pracodawca, który uzyska wpis oświadczenia do ewidencji, musi poinformować Powiatowy Urząd Pracy – w terminie 7 dni – o podjęciu przez cudzoziemca zatrudnienia. Jeżeli okaże się, że cudzoziemiec nie stawił się w wyznaczonym dniu u pracodawcy i nie podpisał umowy, podmiot zatrudniający również jest zobowiązany do poinformowania o tym fakcie PUP – w przeciągu 7 dni od daty rozpoczęcia pracy wpisanej w oświadczeniu.

Przekazanie informacji do PUP następuje analogicznie, jak w przypadku rejestracji oświadczenia – przez stronę www.praca.gov.pl na druku PSZ-PPPO.

Dodatkowe informację oraz aktualizację można znaleźć bezpośrednio na stronie rządowej biznes.gov.pl