Rozrachunki

19. 04. 2013 | Ewa Kusznierowska

Rozrachunki to ogół należności i zobowiązań razem z ich regulacją.

Warunki, które muszą być spełnione aby o nich mówić to:

1. Ściśle określone muszą być osoby dłużnika i wierzyciela.
2. Obie strony (wierzyciel i dłużnik) akceptują sumę, która jest przedmiotem rozrachunków.
3. Ściśle określone jest czas zapłaty. Jest on wynikiem umowy między dwoma stronami lub wynika z przepisów.

Ewidencja rozrachunków jest prowadzona na kontach zespołu 2.

Na tych kontach zapisywane mogą być nasze zobowiązania lub długi. Jak pamiętamy zobowiązania są źródłami finansowania aktywów, należności zaś aktywami. Dlatego na kontach rozrachunków dokonujemy zapisów w następujący sposób:

1. Po stronie WN zapisujemy powstanie należności oraz spłatę i zmniejszenie zobowiązań (tak jak wszystkie aktywa i zmniejszenie pasywów)
2. Po stronie Ma zapisujemy powstanie zobowiązań oraz spłatę i zmniejszenie należności (tak jak wszystkie pasywa i zmniejszenie aktywów).

Konta zespołu drugiego zaczynają się od następujących cyfr:

20- umieszczamy na nich rozrachunki z dostawcami. Różne firmy mogą stosować różną numerację. My przyjęliśmy, że rozrachunki z odbiorcami mają numer 200Konto 200 - Rozrachunki z odbiorcami (Aktywne) 200, z dostawcami zaś mają numer 201Konto 201 - Rozrachunki z dostawcami (Pasywne) 201

22- rozrachunki publicznoprawne. Różne firmy mogą stosować różną numerację. My przyjęliśmy, że mamy jedno kont syntetyczne- rozrachunki publicznoprawne i dwa konta analityczne: rozrachunki z ZUS z numerem 200Konto 200 - Rozrachunki z odbiorcami (Aktywne) 200-1 i rozrachunki z US z numerem 200Konto 200 - Rozrachunki z odbiorcami (Aktywne) 200-2.

23- rozrachunki z pracownikami. My przyjęliśmy, że konto Rozliczenie wynagrodzeń ma numer 231Konto 231 - Należności z tytułu niedoborów i szkód (Aktywne) 231, zaś Pozostałe rozrachunki z pracownikami ma numer 234Konto 234 - Pozostałe rozrachunki z pracownikami (Aktywno-pasywne) 234. Te konta u nas przyjęte są jako konta rozrachunkowe. Na bilans przenosimy wartość z konta Rozliczenie wynagrodzeń na konto Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń 230Konto 230 - Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń (Aktywno-pasywne) 230. Generalnie można traktować te dwa konta jako jedno konto bilansowo- rozrachunkowe o nazwie Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń.

24- pozostałe rozrachunki, które ujmują rozrachunki z innymi osobami prawnymi lub fizycznymi, z tytułu ubezpieczeń majątkowych (np. PZU), z tytułu uzyskanych poza bankowych pożyczek, rozliczenia z akcjonariuszami, związkami zawodowymi, kasą zapomogowo- pożyczkową i inne. W ramach tych rozrachunków u nas występują następujące konta:

1. Pozostałe rozrachunki 240Konto 240 - Pozostałe rozrachunki (Aktywno-pasywne) 240
2. Rozliczenie niedoborów i szkód 242Konto 242 - Rozliczenie niedoborów i szkód (Aktywno-pasywne) 242
3. Rozliczenie nadwyżek 243Konto 243 - Rozliczenie nadwyżek (Aktywno-pasywne) 243

29- Odpisy aktualizujące należności. U nas przyjęliśmy numer 290Konto 290 - Odpisy aktualizujące rozrachunki (Aktywno-pasywne) 290. Ewidencjonuje się na nim odpisy aktualizujące wartości należności odpowiednio do stopnia prawdopodobieństwa ich zapłaty. Zapisujemy na nim również zwiększenie należności np. o zasądzony zwrot kosztów sądowych poniesionych przez jednostkę.

Należności i zobowiązania na tych kontach są wykazywane w wartości nominalnej, która wykazana jest w dowodach obcych lub własnych dowodach zewnętrznych.

Na dzień bilansowy należności i zobowiązania na tych kontach wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty, tzn. łącznie z naliczonymi do tego dnia odsetkami. W tym celu na ostatni dzień roku obrotowego musimy dokonać inwentaryzacji.

Dlatego na koniec roku musimy uzyskać od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości stanu rozrachunków z nimi. Ewentualne różnice powinny być wyjaśnione i rozliczone.

Dokonujemy również inwentaryzacji należności i zobowiązań wobec pracowników oraz z tytułów publiczno- prawnych.

Drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami weryfikujemy również realną wartość należności spornych i wątpliwych oraz należności i zobowiązań wobec pracowników i z tytułów publiczno- prawnych.

Należności przedawnione, umorzone i nieściągalne spisujemy w pozostałe koszty operacyjnych (ponieważ ich nie odzyskamy).

Jeżeli dotyczą one operacji finansowych spisujemy je w koszty finansowe.

Zobowiązania przedawnione lub umorzone- odwrotnie (ponieważ nie będziemy musieli ich uiszczać). Zaliczamy je, analogicznie, do pozostałych przychodów operacyjnych lub do przychodów finansowych.