Wartości niematerialne i prawne.

14. 04. 2014 | Żaneta Solich

Pojęcie wartości niematerialnych i prawnych obejmuje nabyte przez przedsiębiorstwo  i używane na jego własne potrzeby prawa majątkowe, nadające się do gospodarczego wykorzystania przez okres dłuższy niż 1 rok.

 Nabyte prawa majątkowe zalicza się  między innymi:

• prawa autorskie,
• prawa do wynalazków,
• prawa do projektów,
• licencje,
• patenty,
• wzory zdobnicze,
• znaki towarowe.

Nabyte programy komputerowe muszą by używane przez przedsiębiorstwo przez okres dłuższy niż 1 rok lub mogą być oddane w najem innej jednostce na podstawie umowy.

Wartość firmy powstaje w wyniku przejęcia lub nabycia przez przedsiębiorstwo innej  jednostki lub jej zorganizowanej części.

Dodatnia wartość firmy jest różnicą między ceną nabycia określonej jednostki lub jej części a niższą od niej wartością godziwą składników majątkowych tej jednostki.

cena nabycia > wartość godziwa przejętych aktywów netto

Jeżeli natomiast cena nabycia przez przedsiębiorstwo innej jednostki jest niższa od wartości godziwej to wartość firmy jest ujemna. Powstałą z rozliczenia przy zakupie (przejęciu) różnicę nieprzewyższającą wartości godziwej nabytych aktywów trwałych (z wyłączeniem długoterminowych aktywów finansowych) zalicza się do przychodów przyszłych okresów. Natomiast część przekraczająca wartość godziwą nabytych aktywów trwałych (z wyłączeniem długoterminowych aktywów finansowych) zalicza się do pozostałych przychodów operacyjnych.

cena nabycia < wartość godziwa przejętych aktywów netto

Wartość firmy podlega amortyzacji przez okres nie krótszy niż pięć lat, który w uzasadnionych przypadkach może zostać wydłużony do 20 lat, a amortyzacja wartości firmy obciąża pozostałe koszty operacyjne.

Przepisy podatkowe nie odnoszą się do ujemnej wartości firmy.

KNOW-HOW to wartość stanowiąca równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok.

Do Kosztów prac rozwojowych zalicza się prace prowadzone przez przedsiębiorstwo na własne potrzeby, które zostały zakończone pozytywnym wynikiem, i który może być wykorzystany na potrzeby działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Ponadto:

a) produkt lub technologia wytwarzania zostały ściśle określone a dotyczące ich koszty prac rozwojowych są wiarygodnie ustalone,

b) techniczna przydatność produktu lub technologii została potwierdzona i udokumentowana i na tej podstawie przedsiębiorstwo podjęło decyzję o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii,

c) koszty prac rozwojowych zostaną pokryte przychodami spodziewanymi ze sprzedaży tych produktów lub zastosowaniem technologii.

Wartość początkową wartości niematerialnych i prawnych ustala się tak samo jak wartość środków trwałych, tzn. według ceny nabycia, kosztu wytworzenia lub wg wartości rynkowej z dnia otrzymania darowizny. Również podatek VAT naliczany jest podobnie.

Jednak w odróżnieniu od środków trwałych nie ma możliwości wprowadzania ulepszeń, modyfikacji,  lub remontu wartości niematerialnej i prawnej. Wydatki takie nie podwyższają wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych i należy je traktować jako odrębne składniki majątku, odrębnie amortyzowane.

Wartości niematerialne i prawne amortyzowane są tylko metodą liniową w równych comiesięcznych ratach lub na koniec roku podatkowego a okres ich amortyzacji nie może być krótszy niż:

• 24 miesiące - od licencji na programy komputerowe oraz od praw autorskich
• 36 miesięcy - od poniesionych kosztów zakończonych prac rozwojowych
• 5 lat (60 miesięcy) - od pozostałych wartości niematerialnych i prawnych.

Jeżeli wartość początkowa wartości niematerialnych i prawnych nie przekracza 3 500Konto 500 - Koszty działalności podstawowej (Kosztowe) 500 zł można je zakwalifikować do składników majątku o niskiej wartości oraz w miesiącu oddania do użytkowania zaksięgować je bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów.

Wartości niematerialne i prawne (WNiP) ewidencjonuje się w wartości początkowej na koncie 020Konto 020 - Wartości niematerialne i prawne (Aktywne) 020 Wartości niematerialne i prawne, a konto to może wykazywać tylko saldo Winien.

Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych księgujemy na koncie 075Konto 075 - Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych (Pasywne) 075 Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych, a konto to może wykazywać tylko saldo Ma.