Rozliczanie odchyleń przypadających na zużyte materiały

24. 08. 2014 | Żaneta Solich

Ewidencjonowanie zapasów według stałych cen ewidencyjnych powoduje powstawanie różnic (odchyleń) pomiędzy wartościami materiałów ujętymi w księgach rachunkowych, a ich rzeczywistą wartością wyrażoną w cenach zakupu, nabycia lub wytworzenia. Różnice te w chwili przyjęcia materiałów do magazynu są księgowane na koncie 341Konto 341 - Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów (Aktywno-pasywne) 341 „Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów”.

W momencie rozchodu zapasów (wydania materiałów do produkcji, do bezpośredniego zużycia lub w przypadku ich sprzedaży) należy doprowadzić wartość wydanych zapasów do rzeczywistej ceny zakupu oraz rozliczyć odchylenia przypadające na wydane do przerobu materiały oraz zaksięgować je w ciężar kosztów.

Odchylenia te rozlicza się na koniec każdego miesiąca za pomocą wskaźnika wyrażonego w procentach:

WO =	skO x 1’00 %
	spM + Pm

WO – wskaźnik odchyleń

skO – saldo końcowe odchyleń od cen ewidencyjnych materiałów,

spM – stan początkowy materiałów

Pm – przychód materiałów

Saldo debetowe konta 341Konto 341 - Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów (Aktywno-pasywne) 341 „Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów” oznacza, że ceny magazynowe są zaniżone, a saldo kredytowe, że ceny są zawyżone. Ustalony wskaźnik odchyleń informuje natomiast o ile procent od cen rzeczywistych (cen zakupu) odbiegają ceny magazynowe.

Kwotę (narzut) odchyleń przypadającą na rozchód materiałów ustala się według wzoru:

NO =	WO x R
	1’00 %

NO – narzut (kwota) odchyleń

R – wartość rozchodu (zużycia) materiałów

Ustaloną kwotę (narzut) odchyleń księgujemy na koncie 341Konto 341 - Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów (Aktywno-pasywne) 341 "Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów" w korespondencji z kontem 401Konto 401 - Zużycie materiałów i energii (Kosztowe) 401 „Zużycie materiałów i energii” oraz jeśli prowadzimy ewidencję także w układzie funkcjonalnym na koncie 490Konto 490 - Rozliczenie kosztów (Kosztowe) 490 „Rozliczenie kosztów” oraz odpowiednim koncie układu funkcjonalnego (zespół 5 planu kont).

W przypadku sprzedaży materiałów narzut odchyleń księgujemy na koncie 341Konto 341 - Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów (Aktywno-pasywne) 341 "Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów" w korespondencji z kontem kosztowym 741Konto 741 - Wartość sprzedanych materiałów w cenie zakupu/nabycia (Kosztowe) 741 "Wartość sprzedanych materiałów w cenie zakupu".

Przykład

Salda początkowe wybranych kont przedsiębiorstwa ”Orchidea” wynoszą:
310Konto 310 - Materiały (Aktywne) 310 Materiały 28 000 zł
341Konto 341 - Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów (Aktywno-pasywne) 341 Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów 120 zł
Przedsiębiorstwo prowadzi ewidencję materiałów w stałych cenach ewidencyjnych.

Reklama ∇

Ewidencja i rozliczanie odchyleń od cen ewidencyjnych materiałów

Opis operacji	Konto
Opis operacji	WN	Kwota	Uzasadnienie	MA	Kwota	Uzasadnienie
1. FV - zakupiono materiały od dostawcy A wartość netto 6 250Konto 250 - Należne wpłaty na poczet kapitału (Aktywno-pasywne) 250 + 23% VAT	301Konto 301 - Rozliczenie zakupów materiałów (Aktywno-pasywne) 301 Rozliczenie zakupu materiałów	6 250Konto 250 - Należne wpłaty na poczet kapitału (Aktywno-pasywne) 250 zł	zwiększenie stanu zapasów do rozliczenia	201Konto 201 - Rozrachunki z dostawcami (Pasywne) 201 Rozrachunki z dostawcami	7 688 zł	zwiększenie zobowiązań wobec dostawców
	221-2Konto 221-2 - Rozliczenie naliczonego VAT (Aktywne) 221-2 Rozliczenie VAT naliczonego	1 438 zł	podatek VAT		7 688 zł	zwiększenie zobowiązań wobec dostawców
2. PZ - przyjęcie do magazynu materiałów od dostawcy A 6 051 zł	310Konto 310 - Materiały (Aktywne) 310 Materiały	6 051 zł	zwiększenie stanu posiadania	301Konto 301 - Rozliczenie zakupów materiałów (Aktywno-pasywne) 301 Rozliczenie zakupu materiałów	6 051 zł	zmniejszenie stanu zapasów do rozliczenia
3. PK - wyksięgowanie odchyleń przypadających na przyjęte do magazynu materiały od dostawcy A 199 zł	341Konto 341 - Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów (Aktywno-pasywne) 341 Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów	199 zł	odchylenia debetowe	301Konto 301 - Rozliczenie zakupów materiałów (Aktywno-pasywne) 301 Rozliczenie zakupu materiałów	199 zł	wyksięgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych
4. PZ - przyjęcie do magazynu materiałów od dostawcy B 4 445 zł	310Konto 310 - Materiały (Aktywne) 310 Materiały	4 445 zł	zwiększenie stanu posiadania	301Konto 301 - Rozliczenie zakupów materiałów (Aktywno-pasywne) 301 Rozliczenie zakupu materiałów	4 445 zł	dostawa niefakturowana
5. FV - zakupiono materiały od dostawcy B wartość netto 4 410 + 23% VAT	301Konto 301 - Rozliczenie zakupów materiałów (Aktywno-pasywne) 301 Rozliczenie zakupu materiałów	4 410 zł	rozliczenie zaksięgowanej wcześniej dostawy materiałów	201Konto 201 - Rozrachunki z dostawcami (Pasywne) 201 Rozrachunki z dostawcami	5 424 zł	zwiększenie zobowiązań wobec dostawców
	221-2Konto 221-2 - Rozliczenie naliczonego VAT (Aktywne) 221-2 Rozliczenie VAT naliczonego	1 014 zł	podatek VAT		5 424 zł	zwiększenie zobowiązań wobec dostawców
6. PK - wyksięgowanie odchyleń przypadających na przyjęte do magazynu materiały od dostawcy B 35 zł	301Konto 301 - Rozliczenie zakupów materiałów (Aktywno-pasywne) 301 Rozliczenie zakupu materiałów	35 zł	wyksięgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych	341Konto 341 - Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów (Aktywno-pasywne) 341 Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów	35 zł	odchylenia kredytowe
7. RW - wydanie materiałów do produkcji 9 000 zł	401Konto 401 - Zużycie materiałów i energii (Kosztowe) 401 Zużycie materiałów i energii	9 000 zł	koszty w układzie rodzajowym	310Konto 310 - Materiały (Aktywne) 310 Materiały	9 000 zł	zmniejszenie stanu posiadania
7. RW - wydanie materiałów do produkcji 9 000 zł	500Konto 500 - Koszty działalności podstawowej (Kosztowe) 500 Koszty działalności podstawowej	9 000 zł	koszty w układzie funkcjonalnym	490Konto 490 - Rozliczenie kosztów (Kosztowe) 490 Rozliczenie kosztów	9 000 zł
8. PK - wyksięgowanie odchyleń przypadających na zużyte materiały	401Konto 401 - Zużycie materiałów i energii (Kosztowe) 401 Zużycie materiałów i energii	66 zł	wyksięgowanie odchyleń przypadających na zużyte materiały w koszty układu rodzajowego	341Konto 341 - Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów (Aktywno-pasywne) 341 Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów	66 zł	Wyksięgowanie odchyleń przypadających na zużyte materiały
	500Konto 500 - Koszty działalności podstawowej (Kosztowe) 500 Koszty działalności podstawowej	66 zł	wyksięgowanie odchyleń przypadających na zużyte materiały w koszty układu funkcjonalnego	490Konto 490 - Rozliczenie kosztów (Kosztowe) 490 Rozliczenie kosztów	66 zł
9. FV - Sprzedaż odbiorcy C zakupionych wcześniej materiałów 3 499 zł +VAT 23%	200Konto 200 - Rozrachunki z odbiorcami (Aktywne) 200 Rozrachunki z odbiorcami	4 304 zł	zwiększenie należności od odbiorców	740Konto 740 - Przychody netto ze sprzedanych materiałów (Przychodowe) 740 Przychody ze sprzedanych materiałów	3 499 zł	zwiększenie przychodów z tytułu sprzedaży materiałów
		4 304 zł	zwiększenie należności od odbiorców	221-1Konto 221-1 - Rozliczenie należnego VAT (Pasywne) 221-1 Rozliczenie VAT należnego	805 zł	Podatek VAT
10. WZ - Wydanie sprzedanych materiałów z magazynu 3 499 zł	741Konto 741 - Wartość sprzedanych materiałów w cenie zakupu/nabycia (Kosztowe) 741 Wartość sprzedanych materiałów w cenie zakupu	3 499 zł	zwiększenie kosztów	310Konto 310 - Materiały (Aktywne) 310 Materiały	3 499 zł	zmniejszenie stanu aktywów
11. PK - Wyksięgowanie odchyleń przypadających na sprzedane materiały	741Konto 741 - Wartość sprzedanych materiałów w cenie zakupu/nabycia (Kosztowe) 741 Wartość sprzedanych materiałów w cenie zakupu	26 zł	zwiększenie kosztów	341Konto 341 - Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów (Aktywno-pasywne) 341 Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów	26 zł	wyksięgowanie odchyleń przypadających na sprzedane materiały

Obliczenia do operacji 8

Wskaźnik odchyleń od cen ewidencyjnych przypadających na zużyte materiały wynosi:

WO =	(120+199-35) x 1’00 %
	28 000 + 10 496

WO = 0,74%

Narzut odchyleń (w zaokrągleniu do pełnych złotych) przypadający na zużyte materiały wynosi:

NO =	0,74% x 9 000
	1’00 %

NO = 66 zł

Obliczenia do operacji 11

Wskaźnik odchyleń od cen ewidencyjnych przypadających na zużyte materiały wynosi:

WO =	(120+199-35-66) x 1’00 %
	28 000 + 1 496

WO = 0,74%

Narzut odchyleń (w zaokrągleniu do pełnych złotych) przypadający na zużyte materiały wynosi:

NO =	0,74% x 3 499
	1’00 %

NO = 26 zł

[ 6] jak-księgować.pl 06.12.2015, 11:07

Odchylenia dodatnie (debetowe) występują, gdy cena nabycia (zakupu) jest większa od ceny ewidencyjnej. Jeśli cena nabycia (zakupu) jest niższa od ceny ewidencyjnej, odchylenia są ujemne (kredytowe)

[ 8] jak-księgować.pl 06.12.2015, 17:43

Panie Michale ma Pan rację w treści zadania nie jest sprecyzowane czy są to odchylenia debetowe czy kredytowe, aczkolwiek autorka zadania mogła przyjąć, że skoro zapisała je jako dodatnie czyli, że jest to odchylenie debetowe. Pozdrawiam i zapraszam do śledzenia, rozwiązywania i komentowania naszych zadań.

[ 9] Olimpia 18.02.2016, 18:34

Czy w obliczeniach do operacji 11 we WO w mianowniku nie powinna widnieć suma "28'000+10'496" zamiast 1'496 Wtedy cały wskaźnik się zmienia a co za tym idzie również kwota odchyleń

Strona główna	Artykuły o rachunkowości	Przykłady	Kontakt
Plan kont	Księgowość Słownik	Kalkulatory	Mobilna wersja strony
Testy z księgowości	Szukaj operacji gospodarczych	» Reklama «	Rejestracja \| RSS

www.jak-ksiegowac.pl	www.uctovani.net	www.ako-uctovat.sk
www.buchhaltungkonten.de	www.comptabilisation.fr	www.contabilizacaofacil.com

Rozliczanie odchyleń przypadających na zużyte materiały

Możesz być także zainteresowany

Do artykułu 'Rozliczanie odchyleń przypadających na zużyte materiały' nawiązują następujące testy:

Pytania i komentarze do tego artykułu (10)

Dodaj komentarz

Email
Hasło
Rejestracja