Sprzedaż i rozchód akcji

23. 05. 2015 | Żaneta Solich

Akcje są papierami wartościowymi potwierdzającymi nabycie praw o charakterze materialnym i niematerialnym w zależności od rodzaju posiadanych akcji i szczegółowych zapisów w statucie poszczególnych spółek akcyjnych.

Występujące na rynku akcje można klasyfikować według różnych kryteriów:

Wszystkie te rodzaje akcji mogą być przedmiotem sprzedaży czy to za pomocą umowy cywilno-prawnej w obrocie poza giełdowym czy też na rynku regulowanym, np. na Giełdzie Papierów Wartościowych.

Zbywanie akcji następuje według cen bieżących (rynkowych) po ustaleniu ceny z nabywcą. Różnica pomiędzy ceną sprzedaży a ceną zakupu jest zaliczana w zależności od tego czy ponieśliśmy stratę czy też mamy zysk do kosztów lub przychodów finansowych. Prowizja za usługę maklerską zawsze zaliczana jest do kosztów finansowych.

Sprzedaż akcji z zyskiem:

Sprzedaż akcji ze stratą:

Jeżeli sprzedajemy papiery wartościowe zakupione po różnych cenach to musimy ustalić sposób ich rozchodu czyli kolejność wydania do sprzedaży. Do wyboru mamy cztery metody:

• według cen przeciętnych, ustalonych w wysokości średniej ważonej cen,
• według cen papierów nabytych najwcześniej („pierwsze przyszło – pierwsze wyszło” ang. FIFO), metoda ta jest najczęściej stosowana przez biura maklerskie,
• według cen papierów nabytych najpóźniej („ostatnie przyszło – pierwsze wyszło” ang. LIFO),
• poprzez szczegółową identyfikację rzeczywistej ceny nabycia i zbycia tych papierów, niezależnie od daty ich zakupu.

Należy pamiętać, że wraz z momentem sprzedaży akcji powstaje obowiązek podatkowy. Inwestorzy są zobowiązani do zapłaty podatku od zysków ze sprzedaży instrumentów finansowych (akcji, obligacji, instrumentów pochodnych itp.), tzw. „podatku Belki”. Dom maklerski do końca lutego roku następnego, po roku w którym dokonano sprzedaży papierów zobowiązany jest wystawić inwestorom informację PIT-8C niezależnie od tego czy inwestor osiągnął zysk czy też stratę.

Często kontrowersje budzi cześć G PITu-8C zawierająca informacje na temat wysokości przychodów niewykazanych w części F formularza. Dotyczy ona papierów wartościowych nabytych przed 1 stycznia 2004 roku, które są zwolnione z opodatkowania jeżeli tylko inwestor przedstawi dokument potwierdzający ich nabycie przed tą datą. Zazwyczaj wystarczy zwrócić się do domu maklerskiego w którym dokonywaliśmy zakupu tych papierów o wydanie stosownego dokumentu lub jeśli akcje zostały nabyte poza GPW lub transferowane do innego domu maklerskiego należy przedstawić kopię dokumentu potwierdzającą nabycie lub transfer np. kopię umowy cywilnoprawnej.

Podatek w wysokości 19% płacony jest od przychodu, który ustalany jest jako różnica pomiędzy ceną zakupu instrumentów finansowych powiększoną o koszty transakcyjne oraz opłaty za prowadzenie rachunku maklerskiego a przychodami ze sprzedaży papierów wartościowych. Do rozliczenia podatku z odpłatnego zbycia instrumentów finansowych służy druk PIT-38, inwestor ma obowiązek złożyć deklarację do Urzędu Skarbowego do końca kwietnia.

Jeżeli inwestor osiągnął stratę może ją odliczyć od osiągniętego dochodu w ciągu 5 lat jednak w jednym roku można odliczyć maksymalnie połowę straty. Drugą część straty możemy odliczyć od dochodu w następnym roku.

Oczywiście strata może być odliczona tylko od dochodów z tego samego źródła, nie można więc na przykład straty ze sprzedaży instrumentów podatkowych odliczyć od zysku na działalności gospodarczej.